Informe CYD 2020: dixitalización das universidades españolas ante a crise pandémica
A Fundación Coñecemento e Desenvolvemento ( CYD) presentou o seu Informe CYD 2020, unha análise anual do sistema universitario español no que se pon de manifesto o papel que desempeña a educación superior na formación do capital humano e na investigación e transferencia de coñecemento ao sistema produtivo. O evento, que tivo lugar na Biblioteca Nacional de España en Madrid e retransmitido por streaming, contou a participación de destacados representantes do mundo académico, empresarial e político.
Este último documento publícase no contexto da crise sanitaria por mor da Covid-19 co seu impacto no sistema universitario internacional e na universidade española; tanto na súa dimensión de ensino e aprendizaxe, de internacionalización e de transferencia.
Un dos aspectos máis relevantes é que as institucións de ensino superior conseguiron levar a cabo o cambio dunha docencia presencial a outra en liña sen practicamente transición. En concreto, en España, a capacidade de adaptación do sistema universitario español foi moi veloz grazas ao seu compromiso e ao avance no fortalecemento das súas competencias dixitais.
Os datos do informe sinalan que o cambio na práctica docente vixente foi aplicado con tal rapidez que, mentres que a porcentaxe de ensinos totalmente en liña que impartían as universidades presenciais era, antes de marzo do 2020, de pouco máis do 5%, despois da declaración do estado de alarma elevouse a máis do 83%; en tanto que a avaliación en liña pasou de representar un 4% ao 86%.
Informe CYD 2020 destaca as oportunidades pospandemia
O Informe CYD 2020 pon sobre a mesa tres pancas de transformación que se necesitan impulsar e profundar para que a universidade goce de maior flexibilidade e capacidade na toma de decisión. Son tres aspectos que tamén tamén axudarán a aumentar os seus recursos de forma significativa e na súa posta en valor o seu papel como centro de coñecemento e investigación conectado co mundo.
Dixitalización na universidade
Como introducir a dixitalización nos procesos que conciernen á universidade. Repensar a educación nesta era dixital implica non só transformar a docencia senón tamén que as universidades estean organizativamente preparadas para xestionar os seus procesos dixitalmente ata converterse en institucións tecnolóxicas. Necesítase, indican, unha estratexia definida sobre o alcance da tecnoloxía na oferta docente, cunha adecuada combinación da oferta de formación en liña coa blended e a presencial.
A iniciativa das Universidades Europeas
Posta en marcha pola Comisión Europea en outubro de 2018, persegue o obxectivo de culminar a área Europea de Educación en 2025 coa mobilidade entre países como norma e con universidades que poidan traballar sen problemas á marxe das fronteiras para consolidar a Europa como continente de excelencia polo seu nivel educativo e investigador. Para impulsala é necesario rebaixar barreiras como propoñer e acreditar diplomas de grao máis aló das distintas regulacións nacionais e reducir as desigualdades nacionais en materia de financiamento e no nivel de autonomía do que dispoñen as universidades para tomar decisións, entre outras.
Os fondos Next Generation e o papel das universidades
Os fondos que se anuncian supoñerán un aumento importante dos recursos postos ao dispor do sistema de ciencia e tecnoloxía de España e, para iso, necesítase dotar ás universidades dun marco legal que lles permita xestionar as convocatorias anunciadas co máximo aproveitamento. É aconsellable un novo impulso ás OTRI e aos diferentes servizos de valorización e, ademais, contemplar o fomento de consorcios entre universidades, centros de investigación e administracións, con personalidade xurídica propia, para impulsar a transferencia coas mellores condicións posibles.
Solucións a futuro para afrontar os retos
Para facer fronte aos desafíos, é mester asignar ás universidades máis recursos e maior autonomía e, tamén, un sistema de incentivos que oriente a actividade universitaria.
O Informe CYD 2020 conclúe en que o sistema universitario español ha de aproveitar estas circunstancias e pancas de transformación en sintonía coa anunciada Lei Orgánica do Sistema Universitario ( LOSU), a cal supón unha vontade de modificar o marco lexislativo no que actúan as universidades.
Máis recursos, maior flexibilidade, mellor liderado e unha autonomía superior na toma de decisión das universidades, coa súa correspondente asunción de responsabilidades, deben ser os eixos da reforma legal. O cambio normativo e a convivencia entre universidades públicas e privadas (cos seus pertinentes modelos de achega de valor) posicionará ao SUE como motor decisivo do cambio que debe acompañar á revolución dixital na que estamos inmersos.
Podes ler o informe completo aquí