A Fundación CYD celebrou o seu XX aniversario nun acto que puxo en valor a achega da universidade ao progreso e á transformación social e no que se reflexionou acerca dos grandes retos da educación superior no noso país. Un dos desafíos máis relevantes que seguen pendentes e sinalados por Informe CYD é a modernización da gobernanza das universidades e do seu sistema de toma de decisións, un aspecto sen o cal será difícil acometer as prioridades estratéxicas que así mesmo sinala o Informe.
O presidente da Conferencia de Consellos Sociais das Universidades Españolas (CCS) e presidente do Consello Social da Universidade da Coruña, Antonio Abril Abadín, mostrouse crítico co modelo de xestión das universidades e así o manifestou na súa intervención no acto: “As universidades han de estar ao servizo da sociedade. España é o país de Europa onde menos participación e responsabilidade ten a sociedade na xestión das universidades públicas.” Engadiu que “consentimos un sistema de goberno de autogestión totalmente inadecuado. A sociedade española non soubo sacar partido do tremendo valor que as universidades públicas teñen como formadoras de talento e motores de desenvolvemento económico e social”.
A este respecto, Javier Monzón, presidente do Comité Executivo da Fundación CYD, apuntou a un modelo de gobernanza autónomo e flexible: “O actual sistema de gobernanza das universidades españolas data do ano 83, e sería conveniente que converxese cada vez máis cos dos países europeos de referencia. O sistema universitario español é complexo polo que se xestionaría mellor permitindo a diversidade e a flexibilidade. Desde a Fundación CYD cremos nun sistema de gobernanza que permita autonomía e discrecionalidade na forma de goberno e de futuro. Non todas as universidades teñen que ser iguais, pero si necesitamos que aquelas que queiran poidan elixir aquel modelo de goberno que entendan máis áxil e operativo. Hai que ser valentes e asumir riscos”.
Para Juan Romo, presidente de Crue Universidades Españolas, o aumento do investimento a un 1% do PIB é un avance “O aumento supón 3.000 millóns de euros. As universidades necesitan ese diñeiro, que ha de ser un financiamento sometido a resultados. Pedimos diñeiro para poder facelo mellor: atraer e xestionar mellor o talento”. Juan Romo agradeceu o labor da Fundación CYD e a importancia de medir os resultados: “O que non se mide non se pode mellorar e a Fundación CYD leva 20 anos analizando e medindo a actividade universitaria. Agradecemos a súa contribución á mellora e avance da sociedade”.
A presidenta da Fundación CYD, Ana Botín, destacou durante a súa intervención a importancia dunha educación universitaria accesible e de calidade: “Temos que lograr que a educación superior, a universidade, sexa accesible a todos os que cumpran os requisitos para iso, e que a súa orixe, a súa idade ou a súa capacidade económica non sexa un impedimento para acceder ao que cada un merece polos seus méritos. A igualdade de oportunidades é esencial e a falta de recursos non pode ser un obstáculo e, moi importante, non debe ir en detrimento de a calidade do ensino”.
O acto da Fundación CYD contou coa participación do secretario xeral de Universidades do Gobierno de España, José Manuel Pingarrón; o presidente de Crue Universidades Españolas e reitor da Universidade Carlos III de Madrid, Juan Romo; o presidente da Conferencia de Consellos Sociais de Universidades Españolas, Antonio Abril; a reitora da Universidade do País Vasco, Eva Ferreira; e a investigadora e catedrática da Universidade Carlos III de Madrid, Concha Monje. Tamén tomaron parte: Sara Werner, CEO da empresa de cosmética natural Cocunat; Ousman Umar, fundador de Nasco Feeding Minds; e Ainoa Agüera, estudante universitaria da Universidade de Nebrija.
Todos eles reflexionaron acerca de 7 as prioridades estratéxicas que apunta o Informe CYD 2021/2022:: maior investimento, atracción de talento, empregabilidade, transferencia de coñecemento, internacionalización, acceso e equidade, e transformación dixital.
Reter e atraer o talento é unha das prioridades máis importantes da universidade española para Conche Monxe, investigadora e catedrática da Universidade Carlos III de Madrid: “A atracción de talento é o que fai que as universidades sexan como son. Cremos que niso somos bos porque os talentos mantéñense na universidade e avanzan na investigación; debemos traballar en retelos”.
Nesta liña, Eva Ferreira, reitora da Universidade do País Vasco, asegurou: “Temos cada vez mellores ferramentas para atraer talento, pero nunca son suficientes. É fundamental pensar que somos o axente principal de formación superior e de investigación de excelencia do noso país. Temos que fomentar máis o rol da universidade como axente investigador”.
Pola súa banda, o secretario xeral de Universidades, José Manuel Pingarrón, cre que o anteproxecto de Lei Orgánica do Sistema Universitario (LOSU) permite reter o talento: “A LOSU establece unha carreira académica que, se todo salgue como ten que saír, axuda a que os perfís estabilícense de forma máis rápida e con condicións máis optimas”.
Concha Monxe destacou o valor dos investigadores españois: “Desde o estranxeiro están a reclamarnos perfís de investigación españois. Un talento valiosísimo que se explota fóra, unha exportación que debe encher de orgullo á universidade española”.
Outro dos bloques versou sobre a realidade empresarial e as universidades. O presidente da Conferencia de Consellos Sociais das Universidades Españolas, Antonio Abril, destaca que: “É importante levar ás empresas á universidade para que poidan axudar a elixir as competencias que deben aplicar e como formar mellor aos egresados”.
Para Sara Werner, emprendedora e CEO de Cocunat, “a universidade dá unha boa base de coñecemento, pero non prepara o suficiente aos estudantes, cando salguen teñen un punto de vista totalmente académico. Non se enfoca a resultados nin se forma en soft skills”.
José Manuel Pingarrón, secretario xeral de Universidades afirmou que “agora mesmo non hai nada que impida a participación das empresas e as entidades no deseño do plan de estudo das universidades; os centros teñen plena autonomía para que haxa esa implicación. A universidade e a empresa están interconectadas”.
Ainoa Agüera, estudante de dobre grao en Economía e Negocios Internacionais, insistiu na importancia de máis materias e programas con estudantes doutros graos para ter unha visión máis ampla do mundo da empresa: “Valoro a formación transversal, creo que as materias e programas que nos/nos poñen en contacto con outros perfís estudantes funcionan moi ben”.
Mellorar a orientación laboral dos estudantes foi outro dos puntos que destacou Eva Ferreira, reitora da Universidade do País Vasco: “Temos que traballar máis a orientación aos estudantes para que aproveiten mellor as oportunidades laborais”.
A celebración do 20 aniversario pechouse cunha charla entre Ana Botín, presidenta da Fundación CYD, e Ousman Umar, emprendedor social e fundador de NASCO Feeding Minds, unha ONG con sede en Ghana e Barcelona a través da cal brinda educación no seu país natal.
Ousman empezou unha travesía aos 12 anos para saír do seu país que lle levou a cruzar o deserto africano, sobrevivindo a situacións e condicións inhumanas. Aos 17 chegou a Barcelona e tras durmir na rúa, coñeceu por azar á que se convertería na súa familia de adopción, que lle brindou a oportunidade de estudar e formarse.
Hoxe Ousman Umar ten 2 carreiras universitarias e fundou Nasco Feeding Minds, unha escola de educación dixital en Ghana cuxo obxectivo é formar para evitar que as novas xeracións teñan que saír de país e pasar polas penurias que el sufriu. “A maior parte das persoas que migran é por falta de información e oportunidades de traballo; o que se necesitaba era crear mecanismos para informar e formar. Hai 10 anos asumín a responsabilidade de crear aulas dixitais, un proxecto que o goberno do meu país declinou, comprei 45 computadores, e hoxe hai máis de 43 colexios e formáronse máis de 20.000 estudantes. Hoxe 15 persoas en Ghana traballan para 7 empresas españolas sen cruzar o Mediterráneo. A universidade e a educación transforman a sociedade e solucionan problemas como a inmigración”
Un exemplo do poder da educación: “A educación é un poder transformador para as persoas, a sociedade e os países. Se non tes un nivel de educación, todo o demais vai ser moi difícil. A educación non o é todo, pero é case todo” afirmou Ana Botín, que engadiu que “defendemos unha universidade que estea cada día máis preto de a sociedade, aberta, dinámica e que consiga pechar a brecha entre oferta e demanda”.
A Fundación CYD (Coñecemento e Desenvolvemento), constituída en decembro de 2002 cunha visión universitaria e empresarial, ten como principal obxectivo analizar e promover a contribución das universidades ao desenvolvemento económico e social de España, así como ampliar os vínculos entre universidade e empresa e a sociedade en xeral.
Ademais, Fundación CYD publica anualmente o Informe CYD sobre a contribución das universidades españolas ao desenvolvemento, xera cada ano a Clasificación CYD (a maior clasificación de universidades españolas) e impulsa o Programa Mentores CYD para que futuros graduados poidan mellorar as súas competencias xunto a profesionais de alto prestixio.
As empresas, institucións e persoas que forman parte de Fundación CYD como patróns son Ana Botín, Antonio Abril, Aqua Development Network, Boston Consulting Group, Calidade Pascual, Cámara de Comercio de España, Caser, Cuatrecasas, Francesc Solé Parellada, Freixenet, Fundación Antonio de Nebrija, Fundación EY, Fundación Universitaria Santo Pablo CEU, Goldman Sachs International, Grupo Planeta, Grupo Santander, Havas Media, Iberdrola, IBM, Inditex, Indra, Javier Monzón, Microsoft, Présa, Russell Reynolds Associates, Telefónica, Universidade Alfonso X o Sabio e Uría Menéndez.